"Hoe gevangenen te schrijven”

Hieronder vind je informatie over het belang voor gevangenen-ondersteuning en vele tips om te schrijven.

Waarom schrijven wij naar gevangenen?

Het schrijven van brieven is een wapen tegen:
… afscheiding, vereenzaming, stagnatie en isolatie.
… de op vernietiging gerichte natuur van het gevangenissysteem.
… de controle van levens door het gevangeniswezen.

Voor gevangenen telt het ontvangen van brieven tot een van de weinige lichtpunten binnen het dagelijkse, grijze leven in de instelling. Achter muren, prikkeldraad, wachttorens en bewapende bewakers zijn er nauwelijks menselijke gevoelens, maar vooral ondergeschiktheid en het dagelijkse gevecht om te overleven. Het schrijven is een mogelijkheid deze muren van passiviteit, kou en isolatie te doorbreken. Het zorgt voor afwisseling en het geeft de mogelijkheid eigen gedachten naar buiten te brengen.

Gevangenen worden gebroken wanneer emotie, gevoel en menselijke nabijheid geweigerd wordt. Regelmatig contact, hetzij door brieven, hetzij telefonisch of het meest persoonlijk, het brengen van een bezoek, is het enige middel deze zieke controle te doorbreken.
Van dit repressieve systeem dat van onderdrukking en uitbuiting van mensen leeft en deze tot uniforme, emotieloze wezens wil transformeren, zijn gevangenissen slechts het topje van de ijsberg.

Velen die zich niet aan dit systeem en deze logica willen onderwerpen worden slachtoffers van repressie en onderdrukking. Zij belanden, als laatste dwangmiddel hen te laten conformeren aan dit systeem, in de gevangenis. In onze strijd tegen dit systeem mogen wij gevangenissen en zij die daarbinnen wegteren, niet vergeten, en niet aan hun lot overlaten.

Hoe begin ik met schrijven?
Misschien is het vreemd om naar onbekende mensen te schrijven en over eigen belevenissen te vertellen. Je weet niet wat je moet schrijven. En denkt dat wat je op papier zet misschien mensen aan de andere kant van de muur deprimeert, of dat het hen misschien totaal niet interesseert. Om als het ware ‘het ijs te breken’ kan het beter zijn de eerste brief kort te houden en alleen de meest essentiële zaken te vermelden, zodat de gevangene niet gelijk overrompelt wordt.

Schrijf een paar woorden over jezelf en je motivatie om te schrijven. In het geval dat je het nodig acht, kun je erbij schrijven tot wel groep/organisatie je behoort, maar bedenk daarbij dat de brieven niet alleen maar door de gevangenen zelf gelezen worden. Dus zorg er ook voor dat je niets schrijft wat de gevangene in moeilijkheden kan brengen.

Elke gevangenis heeft weer eigen regels voor het briefverkeer. Denk hierbij bijvoorbeeld aan beperkingen voor het aantal pagina’s e/o bijlagen. Informeer jezelf of het aantal brieven en postkaarten die gevangenen kunnen krijgen en sturen beperkt is en of het toegestaan is enveloppen en postzegels bij te voegen. Dit soort informatie vindt je meestal op de website van de desbetreffende gevangenis.

In het geval van gevangenen in voorarrest is het zeer waarschijnlijk dat alle brieven door het O.M. gelezen worden. Bij veroordeelden is dit niet standaard. Maar bij opstandige gevangenen is het toch eerder de regel als de uitzondering, net zoals het ‘verdwijnen’ van brieven.

Het is aan te raden de pagina’s van je brief te nummeren om te voorkomen dat pagina’s verloren gaan. Daarnaast is het handig om er een actuele datum bij te zetten. Op deze manier kom je in ieder geval te weten welke brieven niet zijn afgeleverd en of brieven ter controle opgehouden zijn. Maak tevens een lijst van alle eventuele bijlagen, zoals postzegels, brochures, krantenknipsels e.d. (dit soort zaken verdwijnen soms erg gemakkelijk). Vergeet daarnaast ook nooit je verzendadres op de envelop te zetten.

Brieven worden regelmatig door landelijke bewakings- en repressieorganen opgehouden, gelezen, vertraagd of zelfs helemaal niet doorgelaten. Een manier om het verdwijnen van post voor een groot deel te beperken is door het te versturen per aangetekende post. Op deze manier is in ieder geval na te trekken op welk deel van het traject de brief verdwenen is. Een 100% zekerheid voor het wel of niet aankomen van je brief heb je echter nooit.

Hieronder zijn een paar punten geformuleerd die belangrijk zijn als je een gevangene wilt schrijven:

• Ga er vanuit dat (bijna) elke brief gelezen wordt door de autoriteiten. Zet er daarom ook geen dingen in die jezelf en/of anderen kunnen belasten.
• Als de gevangene vanwege een politieke daad vast zit is het noodzakelijk om diegene te laten weten dat je zijn/haar actie ondersteunt, maar ga diegene niet als een soort held neer zetten. Als iemand vast zit voor een politieke daad wil (en zou) hij/zij niet gezien worden als martelaar. Het zijn gewoon normale mensen die de pech hebben gehad om gepakt te worden.
• Veel mensen twijfelen bij het insturen van teksten die gaan over de ‘leuke’ dingen buiten de muren, denkende dat het hun zal deprimeren of  dat ze heimwee krijgen bij het horen over de lol die mensen beleven. Dit is onzin! Veel mensen hebben al heimwee en het is alleen maar geruststellend om te horen dat het normale leven gewoon door gaat buiten de muren, dus schroom niet om te praten over feesten, concerten, etc.
• Stel altijd een paar vragen in het begin zoals hoe het met ze gaat, wat hun interesses zijn, etc. Probeer dit wel zo algemeen mogelijk te doen zonder dat je te nieuwsgierig over komt. Bedenk namelijk dat ze reageren op een totale vreemdeling. Dit maakt het sturen van een reactie makkelijker.
• Dit is hetzelfde met informatie over jezelf. Zelfs de kleine dingen zoals je favoriete muziek, eten, etc. kan het terug sturen van een bericht van een gevangene makkelijker maken.
• Maak nooit een belofte die je niet na kan gaan!
• Politieke literatuur – wees hier voorzichtig mee! Vermijdt het sturen van politieke literatuur die de gevangene in gevaar zou kunnen brengen. Vraag de gevangene altijd eerst wat diegene graag zou willen ontvangen en respecteer daarin hun keuze.

Geen brief willen / kunnen schrijven : een postkaart

Een berichtje op een postkaart kan ook iemands dag opvrolijken. (Of misschien kan je de kaart rond laten gaan bij vrienden die er hun naam op willen zetten)

Hoe zorg ik er voor dat mijn brief aankomt?

Voor een goed begin is het verstandig het correcte aantal postzegels erop te doen en het correcte adres er op te zetten. Zorg dat de volledige naam (niet bij nner’s dus) en gevangenis nummer er op staat. Zet je eigen naam (hoeft geen echte naam te zijn) en adres aan de boven kant van de brief en op de achterkant van de envelop. Sommige gevangenissen hebben regels die bepaalde soorten beeldspraak verbieden. Hier kunnen politieke symbolen (zoals een omcirkelende A) ook onder vallen. Ook handgemaakte kaarten waarbij een plaatje op de voorkant is gelijmd kan geweigerd of uit elkaar gehaald worden in verband met dat het mogelijk is dat er iets tussen zit.

Reactie van de gevangene

Bedenk wel dat je steun aan het bieden bent aan een gevangene en niet een pen vriend(in) aan het werven bent. Deze kunnen ook hand in hand gaan met elkaar. Het niet terug krijgen van post kan verschillende redenen hebben:

• Het kan zijn dat de brief niet is aangekomen.
• Het kan zijn dat de gevangene zoveel post ontvangt dat hij/zij niet genoeg tijd heeft om terug te schrijven naar iedereen.
• Het kan ook zijn dat een gevangene door de autoriteiten maar een beperkt aantal  brieven mogen versturen (en misschien zo vrienden en familie als prioriteit stellen)
• Het kan zijn dat ze geen toegang hebben tot goed schrijfmateriaal of postzegels.
• Ze kunnen verplaatst zijn.
• Of misschien hebben ze niet de vaardigheid om een brief te schrijven.

Wat de redenen ook moge zijn. Laat het je er niet van weerhouden om door te gaan met schrijven.

Tot slot willen we nog vermelden dat er nog vele andere mogelijkheden zijn om solidariteit tegenover gevangenen en een afkeur tegen het gevangenissysteem te tonen.