Over Colombia

Naar aanleiding van de afgelopen info-avond op 29 juni over de situatie in Colombia door de grassroots-organisatie 'la Red de Hermandad y Solidaridad' en de aandacht in de massa-media voor de ('indirecte') mensenrechtenschendingen en natuurvernietiging door energieleveranciers in Nederland, brengt de AGN nog wat achtergrondinformatie samen.

90% van de steenkool die Nederland importeert komt uit Colombia en Zuid-Afrika. Dit gaat gepaard met grove mensenrechtenschendingen en milieuvernietiging. Meer dan 4 miljoen mensen zijn inmiddels ontheemd geraakt door gewelddadige landonteigening en zijn gedwongen naar de grote steden te trekken. Hier komt het overgrote deel uiteindelijk in sloppenwijken terecht zonder enige rechten en voorzieningen. Daarnaast worden arbeiders uitgebuit, onderdrukt als zij zich organiseren en hiertegen in opstand komen en wordt de directe leefomgeving van mensen op grote schaal vernietigd.

Netwerk, het actualiteitenprogamma van de NCRV en de EO op Nederland 2 heeft afgelopen week 3 uitzendingen gewijd aan de schending van mensenrechten en de vernietiging van het milieu door de kolenindustrie. De eerste van deze afleveringen behandeld de situatie in Zuid-Afrika. Hierbij wordt er vooral ingegaan op de milieuschade voor mens en leefomgeving van de kolenmijnen waar de Nederlandse energiebedrijven kolen importeren. De tweede aflevering gaat over de situatie in Colombia en de mensenrechtenschendingen waarmee de kolenwinning gepaard gaat.

Naar aanleiding van deze twee afleveringen is er in de media even aandacht geweest voor het 'schandaal' maar inmiddels gaat alles weer door zoals het was. Naar aanleiding van de kamervragen die inmiddels gesteld zijn is er inmiddels ook een derde aflevering geweest die hieronder ook te vinden is.

In eerste instantie wordt er goed ingegaan op de problemen rond kolenwinning. De uitzendingen geven een goede impressie van de problematiek en zijn een goede eerste introductie voor mensen die hier niet bekend mee zijn. Wat lijkt op een uiterst kritisch documentaire blijkt uiteindelijk weer het neo-liberale verhaal van alledag. Wat echter vreemd is, is dat de problematiek pas nu in de media komt en ook maar op (vergeleken met de grootte van de problematiek) kleine schaal.

Deze problematiek is al meer dan 10 jaar oud en bekend. De documentaire faalt erin om deze problematiek in een groter plaatje te passen. Het is ten eerste niets nieuws dat er mensenrechtenschendingen plaatsvinden door grote bedrijven en ten tweede beperkt deze zich niet enkel tot de energieleveranciers maar zijn bij deze schendingen een enorme kring aan grote bedrijven en multinationals betrokken. Zo zijn ook Coca-Cola, Cargill, Monsanto, Exxon, Shell en veel meer bedrijven betrokken bij deze schendingen van de soevereiniteit en zelfbeschikking van de bevolking. Zo heeft Coca-Cola recentelijk nog een aantal belangrijke waterbronnen in Colombia opgekocht en werden er in de jaren '90 tot 2002 voor zover bekend acht vakbondsleiders doodgeschoten.

We moeten hierbij ook niet vergeten dat Nederland slechts een minuscuul landje is op de markt en dat er nog veel meer (en veel grotere) landen betrokken zijn bij dergelijke schandelijke praktijken.

Daarnaast wordt er geen verbinding gelegd tussen het kapitalisme en het immorele handelen van de betrokken partijen (kolenwinbedrijven, energieproducenten, locale overheden, para-militaire eskaders etc.). Erger zelfs, in de derde aflevering waarin sprekers van de politieke partijen aan het woord komen, wordt de markt weer als oplossing aangedragen en de verantwoordelijkheid voor een groot deel ook weer teruggelegd bij de energie-consument: “consumenten kunnen contact opnemen met hun leverancier en als deze geen voldoende antwoord geeft op de vragen over de herkomst van hun kolen, dan kan de consument overstappen naar een andere leverancier”. Rest ons hier de vraag; 'welke leverancier?!', daar alle grote energie-leveranciers in Nederland betrokken zijn bij deze praktijken.

Een andere kwalijke zaak is het tussen neus en lippen noemen van Colombiaanse verzetsgroepen als de FARC en andere guerrilla's – die tegen het onrecht strijden – met de paramilitaire facties die zich schuldig maken aan de onderdrukkende praktijken. Uiteraard vallen er dingen aan te merken op de FARC, zoals bijvoorbeeld hun financiering door middel van drugshandel en andere vage praktijken als afpersingen en ontvoeringen en dergelijken. Dit zijn echter veelal vage aantijgingen die vooral in de reguliere media te vinden zijn en nauwelijks vallen te staven. De FARC is ontstaan uit verzet tegen de onderdrukking van de Colombiaanse volkeren en zet zich voort in die traditie. Het te makkelijk om hierover vanuit Nederland te oordelen. Nederland is immers een land dat zich zelf schuldig maakt aan onderdrukking en op 'eigen' grond heeft men hier weinig te vrezen heeft van de schaal waarop met onderworpen is aan geweld zoals in Colombia.

Met een kritische blik zijn deze documentaires de moeite waard om een inzicht te krijgen in de problematiek in de energiebranche. Belangrijk echter is te realiseren dat deze zich niet beperkt tot enkel Colombia of de kolenleveranciers, maar in veel meer landen en in veel meer sectoren.

Bekijk hier de afleveringen van Netwerk:

[Wij kunnen helaas de documentaires niet meer terugvinden]

meer links:

http://www.redcolombia.org
http://www.colombiasolidarity.org.uk
http://www.colombiasolidarity.org.uk/about/background
http://killercoke.org